YAYA (หญ้ายา)

หญ้ายา (YAYA) พืชที่มีข้อพิสูจน์ยืนยันชัดเจนว่า มีสารสำคัญที่มีสรรพคุณทางยาที่สามารถนำมาสกัด เพื่อใช้ในการผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ที่ใช้ในการรักษาโรค และดูแลสุขภาพ แม้จะมีคำขึ้นต้นว่าหญ้า แต่พืชเหล่านี้ไม่ได้หมายถึงพืชที่เป็นหญ้าหรือไม้ล้มลุกเท่านั้น แต่ยังหมายรวมถึงพืชชนิดอื่นทั้งไม้ยืนต้น ไม้เลื้อย และไม้พุ่มกึ่งไม้เถาที่มีสรรพคุณทางยาด้วยเช่นเดียวกัน

ที่มาของคำว่า หญ้ายา

หากพูดถึงคำว่า ‘หญ้ายา’ คนไทยส่วนใหญ่จะไม่คุ้นกับคำนี้เท่าไหร่นัก เพราะหญ้ายาเป็นคำที่ถูกแปลมาจากภาษาต่างประเทศ ในประเทศไทยเองยังไม่เคยมีการพูดถึงคำคำนี้มาก่อน

คำว่า ‘หญ้ายา’ มีที่มาจากคำว่า ‘เย่าเฉ่า’ (藥草 — Yàocǎo) ในภาษาจีน ที่แปลว่าหญ้าที่มีฤทธิ์ทางยา ซึ่งหากลองไปค้นหาคำที่มีความหมายว่าพืชที่มีสรรพคุณทางยาในภาษาอังกฤษ เราก็อาจจะพบคำว่า Medicinal Grass

เดิมทีในภาษาไทยเราไม่มีคำที่ใช้เรียก พืชที่มีสรรพคุณทางยา ที่จะนำมาสกัดเฉพาะสารออกฤทธิ์เท่านั้นออกมาทำเป็นยาโดยเฉพาะ แต่จะเรียกพืชทุกชนิดที่นำมาบริโภคแล้วบำบัดรักษาอาการเจ็บไข้ได้ป่วยต่าง ๆโดยรวมว่าสมุนไพร ที่ในภาษาอังกฤษใช้คำว่า Herbs

หญ้ายา เป็นการนำพืชที่อยู่ในกลุ่มสรรพยาไปเข้ากระบวนการสกัดเพื่อเอาเฉพาะส่วนเป็นสารสกัดออกฤทธิ์มาทำเป็นยาสมัยใหม่ โดยมีรากฐานมาจากตำรับยาโบราณที่สืบทอดกันมาหลายร้อยปี โดยใช้องค์ความรู้สมัยใหม่เข้าไปใช้ในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การระบุชนิดของพืชที่ใช้ในตำรา การหาข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับพืชนั้น ๆ เทคนิคการปลูก การศึกษาวิจัย และการนำพืชไปสกัดสารที่มีฤทธิ์ในรักษาโรคออกมาให้ได้มากที่สุดเพื่อนำไปทำยาจากพืชที่มีประสิทธิภาพและความปลอดภัยเทียบเท่าหรือสูงกว่ายาจากการสังเคราะห์สารเคมี

หญ้ายาต่างจากสมุนไพรอย่างไร?

หากพูดถึงพืชที่มีสรรพคุณในการรักษา คนส่วนใหญ่มักนึกถึงคำว่าสมุนไพร แม้ในภาพรวมหญ้ายาและสมุนไพรมีความคล้ายคลึงและคาบเกี่ยวกัน แต่หากลงลึกถึงรายละเอียดในเชิงแนวคิดแล้ว หญ้ายามีความแตกต่างจากสมุนไพรในหลายด้าน

ความแตกต่างที่เด่นชัดของสองสิ่งนี้ คือ สมุนไพรเป็นตัวแทนขององค์ความรู้และภูมิปัญญาในการรักษาโรคแบบดั้งเดิมของคนสมัยก่อน อย่างยาแผนไทยหรือแผนโบราณที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษสู่ลูกหลาน

ส่วนหญ้ายาเป็นการนำเอาองค์ความรู้ดั้งเดิม อย่างตำรับยาโบราณที่ตกทอดกันมาหลายร้อยปี มาวิเคราะห์ วิจัย หาสาเหตุ และทำความเข้าใจในพืชแต่ละชนิดว่าทำไมจึงให้ผลลัพธ์ในการรักษาโรคต่าง ๆ ได้ โดยนำเอาองค์ความรู้สมัยใหม่เข้ามาใช้ตรวจสอบ และนำข้อมูลที่ใช้ได้ไปพัฒนา ทั้งในเรื่องของขั้นตอนการศึกษาชนิดของพืช การวิเคราะห์สารประกอบในแต่ละส่วนของพืชด้วยกระบวนการวิทยาศาสตร์ เทคนิคการเพาะปลูก การเตรียมพืชเพื่อนำไปสกัด ขั้นตอนการผลิตยาจากพืช และการควบคุมการผลิตยาด้วยนวัตกรรมด้านเภสัชศาสตร์ที่ล้ำสมัย รวมถึงศาสตร์แขนงอื่น ๆ ที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล

ในด้านของคำนิยาม หญ้ายา จึงหมายถึงเฉพาะพืชจากจังหวัดน่านที่สามารถนำมาสกัดเอาเฉพาะสารออกฤทธิ์ที่มีสรรพคุณทางการรักษาออกมาได้ และสามารถนำมาพัฒนาต่อยอดผลิตเป็นยา และผลิตภัณฑ์ที่ใช้รักษา และดูแลสุขภาพที่ได้มาตรฐานสากลได้เท่านั้น ในขณะที่สมุนไพรสามารถหมายถึงพืช แร่ธาตุในธรรมชาติ และส่วนประกอบของสัตว์ที่มีฤทธิ์ทางยา ตามชื่อสมุนไพรที่แปลว่าสิ่งที่พบได้ภายในป่า

หญ้ายากับวิทยาศาสตร์

หญ้ายา คือการนำเอาสรรพยาที่เป็นพืชจากป่าต้นน้ำน่าน มาผลิตเป็นยาและผลิตภัณฑ์เพื่อการดูแลสุขภาพสมัยใหม่ที่ได้มาตรฐานระดับสากลด้วยสารสำคัญหรือสารสกัดจากพืช ซึ่งในปัจจุบันมียาลักษณะนี้มีอยู่น้อยมาก โดยยาแผนปัจจุบันส่วนใหญ่ที่ผู้คนใช้กันเกิดจากการสังเคราะห์สารเคมี

ด้วยจุดประสงค์นี้วิทยาศาสตร์หลายสาขาจึงเข้ามามีส่วนสำคัญในทุกขั้นตอน เพื่อสร้างความมั่นใจอย่างแท้จริงได้ว่า ยาและผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพต่าง ๆ ที่ได้จากหญ้ายา มีประสิทธิภาพและความปลอดภัยเทียบเท่าหรือสูงกว่ายาแผนปัจจุบันที่สังเคราะห์จากสารเคมีเพื่อเพิ่มโอกาสในรักษา และลดความเสี่ยงของผลข้างเคียงไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา

นอกจากนี้ การนำวิทยาศาสตร์และเภสัชศาสตร์เข้ามาใช้ในทุกขึ้นตอนยังช่วยยกระดับยาไทยให้มีมาตรฐานระดับสากล สร้างความมั่นใจในการใช้ให้แก่ผู้ใช้ ทั้งคนไทย และคนทั่วโลก รวมไปถึงแพทย์ และบุคลากรทางการแพทย์ที่สามารถสั่งจ่ายยาให้กับผู้ป่วยได้อย่างมั่นใจ

ความสัมพันธ์ของหญ้ายากับจังหวัดน่าน

ป่าต้นน้ำน่าน เป็นป่าสงวนที่มีความสมบูรณ์มาก และมีขนาดพื้นที่ที่ใหญ่มากด้วย เป็นป่าที่มีความหลากหลายทางชีวภาพ (Biodiversity) ทั้งดิน น้ำ และสภาพอากาศ ดำรงคงอยู่มานานมากกว่า 700 ปี จึงเป็นพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วย ‘สรรพยา’ ที่เหมาะสมที่สุดในการเป็นแหล่งต้นกำเนิดของ ‘หญ้ายา’

นอกจากนี้ จังหวัดน่านยังมีตำรับยาโบราณที่จารึกไว้ในสมุดใบลาน ซึ่งระบุถึงการใช้พืชมาทำยาของคนในอดีต และเป็นข้อมูลตั้งต้นเรื่องการนำพืชที่ถูกพูดถึงในบันทึกมาสืบค้นและพิสูจน์ด้วยข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ในปัจจุบัน

หญ้ายาจึงเป็นการเพิ่มศักยภาพ คุณค่า และมูลค่าของสรรพยาที่ได้จากพืชในป่าต้นน้ำน่านของประเทศไทย ด้วยการใช้กระบวนการ และเทคโนโลยีในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ อย่างเป็นระบบ ตั้งแต่รูปแบบการปลูก ไปจนถึงการสกัด และผลิตออกมาเป็นยา หรือผลิตภัณฑ์เพื่อการดูแลสุขภาพที่มีคุณภาพสูง ให้กลายเป็นนวัตกรรมด้านสุขภาพที่ตลาดโลกต้องการได้อย่างแท้จริง

6 หลักเกณฑ์ของหญ้ายา (6 Pillars)

พืชที่จะเป็นหญ้ายาจำเป็นต้องตรงตามหลักเกณฑ์ต่อไปนี้

● เติบโตด้วยดินดี

● เติบโตด้วยน้ำดี

● เติบโตที่จังหวัดน่าน

● ต่อยอดจากตำรับยาโบราณ

● มีการใช้เภสัชนวัตกรรมในการผลิต

● มีข้อมูลทางวิทยาศาสตร์รองรับ

Wonders of Nature

Wonders of NAN

GREEN

น่านเป็นดินแดนแห่งป่าต้นน้ำอย่างแท้จริง มีผืนดินที่มีคุณภาพระดับดีเยี่ยม และเป็นป่าต้นน้ำที่มีความบริสุทธิ์ตามธรรมชาติ 

HARMONY

น่านเป็นดินแดนที่ผสมผสานกันระหว่างธรรมชาติ และวัฒนธรรมอันเรียบง่ายมายาวนานกว่า 700 ปี ได้อย่างกลมกลืน 

MEDICINAL GRASS

น่านเป็นดินแดนที่อุดมไปด้วยพืชหลากหลายชนิดที่มีสรรพคุณทางยา มีภูมิปัญญาท้องถิ่นมากมายที่ถูกพิสูจน์ด้วยการใช้มาแล้วเป็นเวลากว่า 700 ปี และกำลังได้รับการพิสูจน์ด้วยวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ และการจัดการอย่างเป็นระบบระเบียบ เพื่อให้พร้อมกับการนำมาใช้ในรูปแบบของยาตามหลักการของเภสัชศาสตร์ปัจจุบัน