หญ้ายา พืชล้ำค่าจากภูมิปัญญาของคนน่าน

หญ้ายา พืชที่มีสรรพคุณทางยาจากจังหวัดน่าน พืชที่มีลักษณะเฉพาะในเชิงแนวคิดที่ผสมผสานภูมิปัญญาดั้งเดิม และองค์ความรู้สมัยใหม่ ทั้งในแง่วิทยาศาสตร์ เกษตรกรรม สิ่งแวดล้อม หรือแม้แต่ในด้านความเชื่อ วัฒนธรรม และภูมิปัญญาด้านการรักษาโรคของผู้คนจังหวัดน่านในอดีต ในบทความนี้จะพาไปรู้จักกับหญ้ายาในมิติที่ง่าย และกระชับยิ่งขึ้น

นิยามของหญ้ายา

พืชที่มีสรรพคุณทางยาที่มีบันทึกไว้ชัดเจนในตำรายาโบราณ  เกิดใต้ต้นไม้ใหญ่ อาศัยแสงแดดและน้ำน้อย และสามารถสกัดสารสำคัญออกมาผลิตเป็นยาสมัยใหม่ที่สามารถพิสูจน์การออกฤทธิ์ได้ด้วยเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์

พิสูจน์สรรคุณด้วยวิทยาศาสตร์

ยาที่ได้จากหญ้ายา จะต้องได้รับการพิสูจน์ด้วยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ว่า มีสารสกัดสำคัญจากหญ้ายา และได้ผ่านกระบวนผลิตโดยหลักการทางเภสัชศาสตร์สมัยใหม่

หญ้ายากับสมุนไพร

สมุนไพรบางชนิดอาจจะไม่ใช่หญ้ายา เพราะการจะบอกว่าเป็นหญ้ายาได้นั้น จะตัองพิสูจน์ให้แน่ชัดถึงแหล่งที่มา ข้อมูลที่ได้รับการบันทึกไว้ และจะต้องสามารถนำมาสกัดเอาสารสำคัญเพื่อนำมาผลิตเป็นยาสมัยใหม่ตามกระบวนการของเภสัชศาสตร์สมัยใหม่ และตรวจสอบประสิทธิภาพด้วยวิธีทางวิทยาศาสตร์ได้เท่านั้น

ลายเซ็นใหม่จังหวัดน่าน

ด้วยสภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศของจังหวัดน่าน ประกอบกับความเป็นมาของน่านนครที่ยาวนานกว่า 700ปี ทำให้หญ้ายาซึ่งอยู่ในชีวิตความเป็นอยู่ของชาวน่านมาโดยตลอดสามารถเติบโตได้ดี และมีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นชัดเจน ไม่เหมือนใคร

เพื่อป่าน่าน เพื่อคนน่าน

ถ้าป่าอยู่ได้ คนจึงจะอยู่ได้ ป่าน่านเป็นต้นกำเนิดของต้นน้ำน่านที่หล่อเลี้ยงคนไทยทั้งประเทศ หญ้ายาเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่ล้ำค่าของป่าน่าน  ถ้าไม่มีป่าน่าน ก็จะไม่มีหญ้ายา หญ้ายาจึงต้องอาศัยป่าน่าน และป่าน่านจะอยู่ได้ก็ต้องอาศัยหญ้ายาเช่นกัน